Van afval tot kunst: 9 spraakmakende kunstenaars

In een poging om het wereldwijde afvalprobleem onder de aandacht te brengen, vonden de onderstaande kunstenaars een nieuwe nut voor het vuilnis van onze maatschappij. Zo blijkt dat wat voor de één zijn waarde heeft verloren, soms nog goed gebruikt kan worden door een ander.

Iedere Nederlander produceert jaarlijks gemiddeld rond de 500 kilo huishoudelijk afval. Tussen dit afval bevinden zich vaak herbruik- of recyclebare materialen, die wanneer deze niet zorgvuldig gescheiden in worden geleverd tijdens de afvalverbranding verloren gaan.

Terwijl de voormalige eigenaars geen waarde meer zagen in hun afval, dachten de onderstaande kunstenaars daar anders over. Zij struinden het vuilnis af op zoek naar bruikbare onderdelen, die zij konden verwerken in hun kunst. Zoals je op de beelden kan zien leverde dit prachtige en spraakmakende creaties op.

We will discuss the following artists:

1. Vik Muniz
2. Tim Noble & Sue Webster
3. Daniel Webb
4. HA Schult
5. Tree Guyton
6. Robert Bradfort
7. Erika Iris Simmons
8. Messy Mxsi
9. Subodh Gupta

1. Vik Muniz

De getalenteerde Braziliaanse fotograaf Vik Muniz kan niet ontbreken uit deze lijst. Op het eerste gezicht is er niet zoveel bijzonders te ontdekken aan zijn werk, maar schijn bedriegt. Vik Muniz staat er namelijk om bekend dat hij beroemde werken recreëert met onverwachte materialen. Zo maakte hij bijvoorbeeld het wereldberoemde ‘Starry Night’ van Vincent van Gogh na met knipsels uit magazines.

De kunstenaar speelde tevens de hoofdrol in de documentaire ‘Waste Land’. In deze film maak je kennis met een groep mensen die het afval van ‘s werelds grootste vuilstortplaats doorzoeken op recyclebare materialen om te overleven. Met hun vondsten creëerde Muniz zes ontroerende portretten in een scherpe kritiek op de overconsumptie van deze tijd.

2. Tim Noble en Sue Webster

Tim Noble en Sue Webster zijn twee Britse kunstenaars die elkaar in 1986 ontmoetten tijdens hun studie ‘Fine Art’. Het koppel gebruikt allerlei soorten afval in hun werk, zoals bijvoorbeeld plastic flessen en oud ijzer.

Dit afval stapelen ze op zo’n manier op dat wanneer het licht er op de juiste wijze op wordt geschenen er bijzonder gedetailleerde menselijke schaduwportretten ontstaan op de muur. Met hun werk bekritiseert het tweetal de “out of sight, out of mind” houding tegenover afval die heerst in onze samenleving.

3. Daniel Webb

Op een avond in 2016 besloot kunstenaar Daniel Webb om hard te lopen langs de kust van zijn woonplaats (Margrate, Engeland). Toen hij zag dat hier samen met het gebruikelijke zeewier een heleboel plastic aan was gespoeld, zette dit hem aan om na te denken over zijn eigen bijdrage aan het probleem.

Om uit te vinden hoeveel plastic afval één persoon produceert per jaar, besloot hij om al het plastic dat hij zelf gebruikte te bewaren. Toen het jaar om was, verwerkte hij dit plastic in een gigantisch kunstwerk genaamd “Everyday Plastic”. Hiermee hoopt hij zijn toeschouwers aan te zetten om hun eigen plasticgebruik in te perken en beter te recyclen.

4. HA Schult

HA Schult staat wereldwijd bekend om zijn imposante installatie ‘Trash People’. Voor dit werk gebruikte Schult onder andere geplette blikjes en elektronisch afval om duizend levensgrote poppen te maken. Deze poppen staan symbool voor onszelf. Wij zijn namelijk niet alleen degenen die het afval produceren, maar zullen zelf ook ooit in afval veranderen. De ‘Trash People’ reisden sinds 1996 de wereld rond in twintig containers, als zijnde vluchtelingen van de consumptiemaatschappij. Sindsdien heeft de expositie alle continenten aangedaan.

Dit is echter niet de enige keer dat de Duitse kunstenaar afval gebruikte in zijn werk. In 2020 maakte hij namelijk ook een hotel van afval. Dit werk kreeg de naam ‘Save the Beach’. Hiermee vroeg hij aandacht voor de enorme hoeveelheid afval die aan de Europese kustlijn aanspoelt.

5. Tree Guyton

Tree Guyton keerde 35 jaar geleden terug naar de wijk waar hij zijn jeugd had gewoond. Wat hij daar aantrof beviel hem niet. De straten waren bezaaid met afval en er was veel criminaliteit. In een poging om hier iets aan te doen deed hij samen met zijn opa en een aantal kinderen uit de buurt een poging om de omgeving op te ruimen.

De spullen die hij tijdens deze bezigheden aantrof verwerkte hij in het ‘Heidelberg Project’. Dit project bestaat uit verschillende huizen die door Guyton werden gedecoreerd. Ieder huis heeft een eigen thema. Zo heb je bijvoorbeeld het ‘House of Soul’, volledig behangen met vinyl platen. Of het ‘Party Animal House’, te herkennen door de knuffeldieren die aan de muren hangen. Met dit project vroeg hij niet alleen aandacht voor het afvalprobleem, maar ook voor een stadsdeel dat dringend hulp nodig had.

6. Robert Bradfort

Het werk van Robert Bradfort stemt menig toeschouwer nostalgisch. In zijn kunstwerken verwerkt hij namelijk allerlei soorten speelgoed. Naarmate we opgroeien, belandt dit speelgoed vaak achterin een kast. De Britse kunstenaar vond echter een nieuw nut voor de vergeten objecten uit onze jeugd, deze op een creatieve wijze combinerend in zijn kleurrijke sculpturen.

Terwijl Bradfort toegeeft dat het soms lastig is om een passend onderdeel te vinden, geeft hij aan dat hij veel plezier haalt uit het spelenderwijs samenstellen van zijn creaties.

7. Erika Iris Simmons

Erika Iris Simmons gebruikt graag onverwachte en/of gebruikte materialen in haar kunstwerken. Zij staat echter het meest bekend om haar cassettebandjeskunst. Met de tape uit deze cassettebandjes beeldt zij bekende celebrities uit, zoals Jimi Hendrix, Bob Dylan en Madonna.

De Amerikaanse kunstenares werkt echter niet alleen met cassettebandjes. Zo belandde een foto van een van haar kunstwerken gemaakt van gebroken vinyl platen bijvoorbeeld op de kaft van het luxe lifestyle magazine Robb Report.

8. Messy Maxi

Het werk van Messy Msxi laat het publiek spelenderwijs kennismaken met de achterliggende problematiek van de Pacific Garbage Patch. Dit is een gebied in de oceaan van zo’n 1.6 miljoen vierkante kilometer waar het plastic afval van drie verschillende continenten zich ophoopt.

In het Singapore Art Museum bevindt zich Msxi’s werk “Plastic Ocean”. Hier kunnen bezoekers kunnen hier zelf ervaren hoe het is om je te bevinden in een zee van afval. De installatie bestaat uit maar liefst 26.000 stukken weggegooid plastic, die door de kunstenaar zelf verzameld en schoongemaakt werden.

9. Subodh Gupta

Subodh Gupta komt uit New Delhi, India. In zijn werk gebruikt hij alledaagse objecten die een speciale betekenis hebben in de cultuur van het land of veel voorkomen in Indiase huishoudens. Zo krijgen deze spullen een nieuwe betekenis en een tweede leven. Een van zijn meest bekende werken is ‘Very Hungry God’, een grote schedel gemaakt van keukengerei. Dit kunstwerk weegt maar liefst 1000 kg.

Gupta’s werk staat naar eigen zeggen symbool voor de economische transformatie van het land. Door de globalisering neemt het materialisme hier namelijk toe.

‍