June 4, 2024
 • 
Yara Bakker

Zonnepanelen: hoe, wat en waarom

Wil jij graag je eigen energie opwekken? Dan heb je waarschijnlijk al eens overwogen om zonnepanelen aan te schaffen. Vanaf januari 2023 wordt dit je in Nederland nog eens extra aantrekkelijk gemaakt. Volgend jaar wordt zit er namelijk geen btw meer op zonnepanelen.

Zonnepanelen: ze sieren al menig dak in de gemiddelde nieuwbouwwijk. Maar ook steeds meer bewoners van bestaande woningen gaan over op deze duurzamere energievoorziening. Met de forse stijgingen van de gasprijzen wordt het bovendien ook in financieel opzicht steeds lonender om over te gaan op het opwekken van je eigen energie.

Nu komt hier vanaf 1 januari 2023 nog een extra voordeel bij. Vanaf volgend jaar betalen consumenten namelijk geen belasting meer op de aankoop en installatie van zonnepanelen. Maar waar moet je nou op letten wanneer je de overstap maakt? Je leest het in dit artikel.

Hoe werken zonnepanelen?

Zonnepanelen bestaan uit tal van zonnecellen, die de oneindige energie die de zon naar de aarde stuurt omzetten in stroom.

Deze zonnecellen zijn over gemaakt van een halfgeleider genaamd silicum. Dit materiaal geleidt enkel stroom wanneer hier licht op valt. Het zonlicht dat op het paneel schijnt wekt in dit geval namelijk gelijkstroom op. Dit is een elektrische stroom tussen de negatieve lading onderop de cel en de positieve lading bovenop de cel.

Deze stroom moet echter nog omgezet worden in wisselstroom door de omvormer. Dit is de soort stroom die uit onze stopcontacten komt en waarmee we allemaal bekend zijn. De omvormer is gekoppeld aan je groepenkast en zorgt ervoor dat de opgewekte stroom het elektriciteitsnet op wordt gestuurd, zodat jij er gebruik van kunt maken.

Solar panel field

Welke soorten zonnepanelen zijn er?

Thermische versus fotovoltaïsche zonnepanelen

Wanneer we over zonnepanelen spreken (zo ook in dit artikel), bedoelen we meestal fotovoltaïsche zonnepanelen. Dit zijn panelen die zonlicht omzetten in elektriciteit.

Let er echter op dat er ook thermische zonnepanelen bestaan (ook wel zonnecollectoren genoemd). Deze panelen zetten zonnewarmte om in een vloeistof. Thermische zonnepanelen behalen een rendement van maar liefst 60%, terwijl dit bij fotovoltaïsche panelen slechts zo’n 20% betreft. Het is dus lonend om thermische zonnepanelen te overwegen wanneer je deze wilt gebruiken voor warm water of de verwarming. Wanneer dit niet het geval is, raden we je aan om over te gaan op de aanschaf van fotovoltaïsche zonnepanelen.

Solar panels on a roof
Soorten fotovoltaïsche zonnepanelen

Doorgaans maak je bij de aanschaf van fotovoltaïsche zonnepanelen in Nederland de keuze tussen monokristallijn en polykristallijn panelen. Er bestaan ook een aantal nieuwe soorten panelen, maar deze zijn momenteel vaak nog te duur en/of wekken te weinig energie op om rendabel te zijn. We zullen iedere optie kort bespreken.

  • Monokristallijn panelen

Bij deze soort zonnepanelen bestaat de functionele laag uit één enkele siliciumkristal. Monokristallijn panelen zijn over het algemeen zwart van kleur. Ook bevinden zich kleine geruite vlakjes tussen de cellen, al zie je dit vanaf een afstandje niet meer. Het rendement van monokristallijn panelen is wat hoger per vierkante meter, en ook bij bewolkt weer doet deze soort het over het algemeen net wat beter. Dit zie je echter ook terug in de hogere prijs. Wanneer het erg heet is, is het tegenovergestelde echter het geval. Deze verschillen zijn echter niet gigantisch, waardoor de meeste mensen voornamelijk op het uiterlijk letten bij de aanschaf.

  • Polykristallijn panelen

Je raadt het vast al: bij polykristallijn panelen bestaat de functionele laag uit meerdere siliciumkristallen. Je kunt deze panelen over het algemeen herkennen aan een blauwe kleur en het feit dat ze eruit zien als een raster, waarbij de kristalvlakken ook vanaf een afstandje duidelijk zichtbaar zijn. Zoals hiervoor besproken, doen deze panelen het net iets slechter bij bewolking, maar net iets beter bij heet weer. Polykristallijn panelen zijn over het algemeen iets goedkoper.

  • Nieuwe soorten panelen

De beschikbare nieuwe soorten panelen zijn het dunne film CI(G)S zonnepaneel, het glas-glas zonnepaneel, het bifacial zonnepaneel en het waterstofpaneel. Het is op dit moment nog niet rendabel om over te gaan op de aanschaf van deze soorten zonnepanelen voor de energievoorziening van een woning, waardoor we deze in dit artikel niet uitgebreid zullen bespreken. Het is echter mogelijk dat hier in de toekomst verandering in komt.

Waar moet je op letten?

Allereerst is het uiterst belangrijk om goed na te denken over de ligging van de zonnepanelen. Hierbij let je op de helling van het dak en de hoeveelheid schaduw, bijvoorbeeld door een boom die naast het huis staat.

  • De dakrichting en -helling

Niet iedereen heeft de mogelijkheid om de hellingshoek voor de zonnepanelen op het dak zelf te bepalen. Wanneer dit wel het geval is, is het aan te raden om deze te leggen op een hellingshoek van 35 graden. Wanneer je geen optimale hellingshoek hebt gekozen (10 - 60 graden), verlies je 10 - 20% aan vermogen (dit is afhankelijk van de gekozen oriëntatie).

Ook kan je de panelen het beste op het zuiden leggen, op deze manier vang je namelijk de meeste zon en haal je het beste rendement. Wanneer je de panelen op het oosten of westen richt, verlies je 20% aan vermogen. Is dit het zuidoosten of zuidwesten, betreft dit 10%.

  • De aanwezigheid van schaduw

Het is namelijk zo dat de zonnecellen van een zonnepaneel de energie aan elkaar overdragen om deze bij de omvormer te laten belanden. Wanneer een deel van het zonnepaneel in de schaduw ligt, wordt het doorgeven van deze elektronen bemoeilijkt. In dit geval mis je als het ware een schakel uit het seriegeschakelde systeem. Zelfs als slechts één paneel gedeeltelijk in de schaduw ligt, kan dit een negatief effect hebben op de opbrengst uit alle omliggende zonnepanelen uit de set.

Waarom zonnepanelen?

Er zijn grofweg twee redenen om over te gaan op zonnepanelen: milieuvriendelijkheid en kostenbesparingen.

  • Milieuvriendelijkheid

Helaas worden er bij onze gebruikelijke manieren om energie op te wekken fossiele brandstoffen gebruikt, waarbij veel CO2 vrijkomt. Ondanks dat de productie van zonnepanelen ook in verband wordt gebracht met CO2 uitstoot, weegt dit bij lange na niet op tegen de besparing. Wanneer je een set van 10 zonnepanelen bezit, bespaar je jaarlijks namelijk 1.200 kilo CO2. Aangezien zonnepanelen over het algemeen een levensduur van zo’n 25 jaar hebben, kan je ervanuit gaan dat je een duurzame keuze maakt wanneer je de overstap maakt.

  • Kostenbesparing

Ook al is de aanschaf een duur grapje, loont het op de lange termijn over het algemeen om over te gaan op zonnepanelen. Je bespaart in dit geval namelijk enorm op de maandelijkse lasten, waardoor je onder de streep uiteindelijk een stuk goedkoper uit bent.

Sustainable banking